پیشگفتار

یکی از مهم­ترین دست­آوردهایی که در قرن ۲۱ حاصل شد اقدامات پیشگیری و تشخیص زودرس سرطان کولون و رکتوم بوده است. اگر این برنامه راهبردی و فرهنگ پیشگیری در جامعه پزشکی مورد استقبال قرار گیرد ما در آینده شاهد کاهش قابل توجه شیوع و بروز سرطان کولون و رکتوم در افراد جامعه خواهیم بود. همانطور که این تجربه در کشورهای صنعتی پس از ده سال حاصل شده است و پزشکان این کشورها شاهد کاهش چشمگیر بروز این بیماری در جامعه­ خود می­باشند.

در حال حاضر هم دانش و هم امکانات لازم در کشور به منظور انجام غربالگری بیماران در معرض خطر وجود دارد. ولی مهم­ترین ابزار و تأثیرگذارترین روش در برنامه­های پیشگیری و غربالگری، توصیه پزشکان به بیماران و بستگانشان برای شرکت در برنامه‌های غربالگری و تشخیص زودرس می‌باشد. روش‌های غربالگری متعددی به منظور پیشگیری از سرطان کولون و رکتوم وجود دارد که در بحث­های آینده به آن اشاره خواهیم کرد.

ابتدا به برنامه‌های راهبردی که می­توانند در مطب و کلینیک مورد استفاده قرارگیرند اشاره­ می­کنیم. سپس به برنامه­ های یادآوری، تذکر و پیگیری می­پردازیم. در بحث­های بعدی به مهارت­های برقراری ارتباط با بیماران و بستگان آنها (در رابطه با برنامه­ های غربالگری و پیشگیری) اشاره خواهد شد.

اگر چه عوامل و موانعی در سر راه اقدامات پیشگیرانه و غربالگری سرطان­های کولون و رکتوم وجود دارد، ولی آنچه مسلم است افزایش آگاهی افراد جامعه و پزشکان و کارکنان مراکز بهداشتی و درمانی می­تواند بر این موانع غالب آید. به این منظور تغییر در نحوه رفتار با بیمار اهمیت ویژه­ای دارد و توصیه به بیماران برای شرکت در غربالگری و برنامه­های پیشگیری ضروری است. اگرچه همه ما می­دانیم که چه باید کرد و چه نباید کرد اما این دانستن به تنهایی کافی نیست و انجام این دانسته­ها و عمل به برنامه­ها می­تواند تأثیرگذار باشد.

این مجموعه به شما کمک خواهد کرد تا برنامه­ های پیشگیری را به صورت مؤثری در امر طبابت خود بکار گیرید.

دکتر محمد رضا زالی