پیشگفتار
یکی از مهمترین دستآوردهایی که در قرن ۲۱ حاصل شد اقدامات پیشگیری و تشخیص زودرس سرطان کولون و رکتوم بوده است. اگر این برنامه راهبردی و فرهنگ پیشگیری در جامعه پزشکی مورد استقبال قرار گیرد ما در آینده شاهد کاهش قابل توجه شیوع و بروز سرطان کولون و رکتوم در افراد جامعه خواهیم بود. همانطور که این تجربه در کشورهای صنعتی پس از ده سال حاصل شده است و پزشکان این کشورها شاهد کاهش چشمگیر بروز این بیماری در جامعه خود میباشند.
در حال حاضر هم دانش و هم امکانات لازم در کشور به منظور انجام غربالگری بیماران در معرض خطر وجود دارد. ولی مهمترین ابزار و تأثیرگذارترین روش در برنامههای پیشگیری و غربالگری، توصیه پزشکان به بیماران و بستگانشان برای شرکت در برنامههای غربالگری و تشخیص زودرس میباشد. روشهای غربالگری متعددی به منظور پیشگیری از سرطان کولون و رکتوم وجود دارد که در بحثهای آینده به آن اشاره خواهیم کرد.
ابتدا به برنامههای راهبردی که میتوانند در مطب و کلینیک مورد استفاده قرارگیرند اشاره میکنیم. سپس به برنامه های یادآوری، تذکر و پیگیری میپردازیم. در بحثهای بعدی به مهارتهای برقراری ارتباط با بیماران و بستگان آنها (در رابطه با برنامه های غربالگری و پیشگیری) اشاره خواهد شد.
اگر چه عوامل و موانعی در سر راه اقدامات پیشگیرانه و غربالگری سرطانهای کولون و رکتوم وجود دارد، ولی آنچه مسلم است افزایش آگاهی افراد جامعه و پزشکان و کارکنان مراکز بهداشتی و درمانی میتواند بر این موانع غالب آید. به این منظور تغییر در نحوه رفتار با بیمار اهمیت ویژهای دارد و توصیه به بیماران برای شرکت در غربالگری و برنامههای پیشگیری ضروری است. اگرچه همه ما میدانیم که چه باید کرد و چه نباید کرد اما این دانستن به تنهایی کافی نیست و انجام این دانستهها و عمل به برنامهها میتواند تأثیرگذار باشد.
این مجموعه به شما کمک خواهد کرد تا برنامه های پیشگیری را به صورت مؤثری در امر طبابت خود بکار گیرید.
دکتر محمد رضا زالی